Kopalnia Soli w Wieliczce to jeden z najstarszych zakładów górniczych na świecie, działający nieprzerwanie od XIII wieku. Ta unikalna podziemna kraina pełna komnat, jezioreek i rzeźb solnych od 1978 roku widnieje na pierwszej liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Historia wydobycia soli
Wydobycie soli w Wieliczce rozpoczęło się w XIII wieku, gdy odkryto tu bogate złoża soli kamiennej. Legenda mówi, że solne źródła odkryła święta Kinga (Kunegunda), księżniczka węgierska i żona Bolesława Wstydliwego, wrzucając do studni w Marmaroš na Węgrzech swój pierścionek zaręczynowy.
Przez wieki kopalnia stanowiła jedno z najważniejszych źródeł dochodów polskiej korony. Sól była towarem tak cennym, że nazywano ją "białym złotem". Dochody z kopalni wielickiej i bochneńskiej finansowały rozbudowę Krakowa i fundację Uniwersytetu Krakowskiego.
Legenda o świętej Kindze
Zgodnie z legendą, gdy Kinga przybyła do Polski, w Wieliczce wykopano studnię poszukując wody. Ku zdumieniu górników, zamiast wody znaleźli sól, a w pierwszym wydobytym kawałku - pierścionek księżniczki. Od tego momentu rozpoczęło się systematyczne wydobycie soli, a święta Kinga została patronką górników solnych.
Architektura podziemna
Kopalnia to prawdziwe podziemne miasto składające się z 9 poziomów sięgających głębokości 327 metrów. Łączna długość korytarzy przekracza 300 kilometrów, a objętość wszystkich wyrobisk wynosi ponad 7 milionów metrów sześciennych.
Turyści zwiedzają trasę długości 3,5 km na głębokości 64-135 metrów, obejmującą 20 komnat o łącznej objętości 25 000 m³. Trasa prowadzi przez najpiękniejsze i najważniejsze historycznie części kopalni.
Kaplica św. Kingi - skarb architektury
Najsłynniejszą atrakcją kopalni jest Kaplica św. Kingi - największa podziemna kaplica solna na świecie. Wykuta w monolicie soli kamiennej przez górników w latach 1896-1963, mierzy 54 m długości, 17 m szerokości i 12 m wysokości.
W kaplicy znajdują się:
- Ołtarz z rzeźbą św. Kingi autorstwa Antoniego Wyrodka
- Ambona i stacje drogi krzyżowej wyrzeźbione w soli
- Żyrandole z kryształów soli
- Posadzka z naturalnych bloków soli
- Rzeźby przedstawiające sceny biblijne
Kaplica służy jako miejsce kultu religijnego - odprawiane są tu msze święte, śluby i koncerty muzyki klasycznej z wykorzystaniem wyjątkowej akustyki.
Podziemne jeziora
W kopalni znajduje się kilka podziemnych jeziorek o różnej wielkości i głębokości. Największe z nich to Jezioro Weimar na poziomie III, powstałe w wyniku zatopienia dawnych wyrobisk. Woda w jeziorach ma wysokie zasolenie i charakterystyczny zielonkawy kolor.
Jeziora pełnią nie tylko funkcję krajobrazową, ale również praktyczną - stabilizują klimat w kopalni i służą jako rezerwuary wody przeciwpożarowej. Temperatura wody utrzymuje się stale na poziomie 10-14°C.
Sztuka górnicza
Przez wieki górnicy tworzyli w soli prawdziwe dzieła sztuki. Tradycja rzeźbienia w soli rozpoczęła się już w XVII wieku, gdy górnicy w wolnym czasie wykuwali w ścianach wyrobisk figury świętych i sceny religijne.
Najsłynniejsze rzeźby solne to:
- Kopia "Ostatniej Wieczerzy" Leonarda da Vinci
- Rzeźba Mikołaja Kopernika
- Figury bohaterów narodowych
- Przedstawienia scen z życia górników
- Współczesne instalacje artystyczne
Mikroklimiat uzdrowiskowy
Kopalnia słynie z wyjątkowego mikroklimatu o właściwościach leczniczych. Stała temperatura (14-16°C), wysoka wilgotność (73-76%) i powietrze nasycone aerozolem solnym korzystnie wpływają na układ oddechowy.
W kopalni działa sanatorium pulmonologiczne, gdzie leczy się choroby górnych dróg oddechowych, astmę i alergie. Terapia w solnych komorach (haloterapia) jest szczególnie skuteczna u dzieci z problemami alergicznymi.
Nowoczesne atrakcje
Kopalnia łączy tradycję z nowoczesnością, oferując zwiedzającym zaawansowane technologie:
- Multimedialne prezentacje 3D historii kopalni
- Interaktywne stanowiska edukacyjne
- Nowoczesne oświetlenie LED podkreślające uroki architektury
- System audio-guide w kilkunastu językach
- Wirtualne rekonstrukcje dawnych wyrobisk
Trasy zwiedzania
Kopalnia oferuje różne trasy dostosowane do potrzeb zwiedzających:
Trasa turystyczna
Klasyczna 3,5 km trasa przez najważniejsze komnaty, w tym Kaplicę św. Kingi. Czas zwiedzania: około 3 godzin. Dostępna przez cały rok.
Trasa górnicza
Bardziej wymagająca trasa pokazująca autentyczne metody wydobycia soli. Zwiedzający poruszają się w strojach górniczych. Tylko dla grup zorganizowanych.
Trasa rodzinna
Skrócona, dostosowana do potrzeb rodzin z dziećmi. Obejmuje najciekawsze komnaty z interaktywnymi atrakcjami.
Praktyczne informacje
Godziny otwarcia
Kwiecień-Październik: 7:30-19:30 (ostatni wejść 18:00)
Listopad-Marzec: 8:00-17:00 (ostatni wejść 16:00)
Święta: godziny skrócone
Bilety
Dorośli: 89 zł
Studenci/Seniorzy: 69 zł
Dzieci (4-16 lat): 69 zł
Rodzinny (2+2): 249 zł
Temperatura
Stała temperatura w kopalni: 14-16°C. Zalecany ciepły ubiór i wygodne buty.
Dojazd z Krakowa
Pociąg: 30 minut z Krakowa Głównego
Autobus: linie regularne i turystyczne
Samochód: 15 km na wschód od Krakowa
Odkryj podziemne cuda Wieliczki
Zanurz się w fascynującym świecie podziemnej kopalni soli! Zarezerwuj wycieczkę z przewodnikiem i poznaj sekretry górniczego rzemiosła.
Zarezerwuj wycieczkę